Miesiąc: marzec 2020

Koronawirus – informacje dla osób korzystających z usług naszej poradni

Informacja Głównego Inspektora Sanitarnego dla dyrektorów przedszkoli, szkół i placówek oświatowych w związku z potencjalnym ryzykiem zakażenia koronawirusem

Warszawa, 27.02.2020 r.

Aktualnie
nie ma wytycznych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) oraz
Europejskiego Centrum
ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC),
które nakazywałyby objęcie nadzorem osób powracających z krajów
stwierdzono występowanie koronawirusa, jeżeli nie spełniają one
kryteriów dla przypadku podejrzanego o zakażenie lub zachorowanie.

KRYTERIA
KWALIFIKACJI do dalszego postępowania: (1)osób
potencjalnie narażonych w związku z powrotem z obszarów
utrzymującej się transmisji wirusa lub (2) osób, które miały
bliski kontakt z osobą zakażoną.

Postępowaniu
podlega osoba, która spełnia kryteria kliniczne oraz kryteria
epidemiologiczne:

1. kryteria
   kliniczne

Każda osoba u
której wystąpił co najmniej jeden z wymienionych objawów
ostrej infekcji układu oddechowego:

- gorączka

- kaszel

- duszność

1. kryteria
   epidemiologiczne

Każda
osoba, która w okresie 14 dni przed wystąpieniem objawów spełniała
co najmniej jedno z następujących kryteriów:

-
podróżowała lub przebywała w regionie, w którym stwierdzono
przypadki koronawirusa¹;

-
miała bliski kontakt²
z osobą, u której stwierdzono zakażenie (kontakt z przypadkiem
potwierdzonym³
lub przypadkiem prawdopodobnym⁴);

-
pracowała lub przebywała jako odwiedzający⁵
w jednostce opieki zdrowotnej,
w której leczono pacjentów
zakażonych nowym koronawirusem.

ZALECENIA

Jeśli u ucznia lub pracownika szkoły, który przebywał w rejonie
zagrożenia epidemiologicznego
w ciągu ostatnich 14 dni:

1)
zaobserwowano objawy takie jak: gorączka, kaszel, duszność i
problemy z oddychaniem to:

• należy bezzwłocznie, telefonicznie powiadomić stację
  sanitarno-epidemiologiczną (lista stacji
  sanitarno-epidemiologicznych znajduje się tutaj:
  https://gis.gov.pl/mapa/)
• lub powinien zgłosić się bezpośrednio do oddziału zakaźnego
  lub oddziału obserwacyjno-zakaźnego, gdzie określony zostanie
  dalszy tryb postępowania medycznego (listę
  oddziałów zakaźnych można znaleźć na stronie:
  https://www.gov.pl/web/zdrowie/byles-w-chinach-i-zle-sie-czujesz-sprawdz-co-robic

2) nie
zaobserwowano wyżej wymienionych objawów, to przez kolejne 14 dni
należy kontrolować stan zdrowia, czyli codziennie mierzyć
temperaturę ciała oraz zwrócić uwagę na występowanie objawów
grypopodobnych (złe samopoczucie, bóle mięśniowe, kaszel).

Jeżeli
po 14 dniach samoobserwacji nie wystąpią wyżej wymienione objawy,
można zakończyć kontrolę.

Jeżeli
w ciągu 14 dni zaobserwowane zostaną wyżej wymienione objawy to:

• należy
  bezzwłocznie, telefonicznie powiadomić stację
  sanitarno-epidemiologiczną,
• lub
  chory powinien zgłosić się bezpośrednio do oddziału zakaźnego
  lub oddziału obserwacyjno-zakaźnego, gdzie określony zostanie
  dalszy tryb postępowania medycznego.

3)
miał kontakt z osobą chorą lub zakażoną koronawirusem to:

• należy
  bezzwłocznie, telefonicznie powiadomić stację
  sanitarno-epidemiologiczną.

W przypadku wątpliwości należy skontaktować się z najbliższą
powiatową stacją sanitarno-epidemiologiczną, przekazując
wszystkie niezbędne dane (kiedy i z jakiego rejonu osoba powróciła,
jakie występują u niej objawy i od kiedy).

W przypadku, gdy osoba podejrzana o zakażenie
wirusem zostaje skierowana do szpitala celem dalszej diagnostyki i
wykonania testów na obecność wirusa państwowy powiatowy inspektor
sanitarny zawiadamia o tym dyrektora placówki, a następnie w
porozumieniu podejmują dalsze kroki profilaktyczne. Jednocześnie
dyrektor placówki mając wiedzę o podejrzeniu przypadku zakażenia

u ucznia lub pracownika powinien jak najszybciej zgłosić ten
fakt do powiatowej stacji sanitarno-epidemiologicznej.

Zgodnie z ustawą o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób
zakaźnych u ludzi
(Dz.U. z 2019 r. poz. 1239, ze zm.) w
przypadku podejrzenia lub rozpoznania zachorowania na chorobę
szczególnie niebezpieczną i wysoce zakaźną lekarz przyjmujący do
szpitala, miejsca izolacji lub odbywania kwarantanny, kierując się
własną oceną stopnia zagrożenia dla zdrowia publicznego, poddaje
osobę podejrzaną o zachorowanie, chorą na chorobę szczególnie
niebezpieczną i wysoce zakaźną lub osobę narażoną na zakażenie
hospitalizacji, izolacji lub kwarantannie oraz badaniom.

Zgodnie z wytycznymi Ministerstwa Zdrowia i Krajowego Konsultanta w
dziedzinie chorób zakaźnych (dostępne na stronach: mz.gov.pl,
gis.gov.pl, gov.pl/koronawirus) każda osoba, która została
zakwalifikowana do dalszego postępowania medycznego, powinna być
hospitalizowana w oddziale zakaźnym (obserwacyjno-zakaźnym) z
zapewnieniem warunków izolacji oddechowej i ścisłego reżimu
sanitarnego.

Osoby nie spełniające kryteriów przypadku podejrzanego o
zachorowanie na koronawirusa powinny być leczone w warunkach
ambulatoryjnych w ramach podstawowej opieki zdrowotnej.

Postępowanie rozstrzygające podejmują pracownicy Państwowej
Inspekcji Sanitarnej.

Co to znaczy, że ktoś miał kontakt z osobą zakażoną nowym
koronawirusem?

• pozostawał w bezpośrednim kontakcie z osobą chorą lub w
  kontakcie w odległości mniej niż 2 metrów przez ponad 15 minut,
• prowadził rozmowę z osobą z objawami choroby twarzą w twarz
  przez dłuższy czas,

• osoba zakażona należy do grupy najbliższych przyjaciół lub
  kolegów,

• ktoś mieszkał w tym samym gospodarstwie domowym, co osoba chora, w
  tym samym pokoju internatu szkolnego.

Osoby
z kontaktu NIE są uważane za zakażone i jeżeli czują się dobrze
i nie mają objawów choroby, jest mało prawdopodobne, aby
rozprzestrzeniły infekcję na inne osoby, jednak zaleca im się:

• pozostanie w domu lub w pokoju wieloosobowym w szkole z internatem
  przez 14 dni od ostatniego kontaktu z osobą chorą i prowadzenie
  samoobserwacji - codzienny pomiar temperatury i świadome zwracanie
  uwagi na swój stan zdrowia,
• poddanie się monitoringowi pracownika stacji
  sanitarno-epidemiologicznej w szczególności udostępnienie numeru
  telefonu w celu umożliwienia codziennego kontaktu i przeprowadzenia
  wywiadu odnośnie stanu zdrowia,
• jeżeli w ciągu 14 dni
  samoobserwacji wystąpią następujące objawy (gorączka,
  kaszel, duszność, problemy z oddychaniem), należy bezzwłocznie,
  telefonicznie powiadomić stację sanitarno-epidemiologiczną lub
  zgłosić się bezpośrednio do oddziału zakaźnego lub oddziału
  obserwacyjno-zakaźnego, gdzie określony zostanie dalszy tryb
  postępowania medycznego.

Jeśli wyniki testów na obecność
koronawirusa są ujemne u osoby zakażonej, z którą osoba poddana
kwarantannie domowej miała kontakt – państwowy inspektor
sanitarny podejmuje decyzje o wcześniejszym zdjęciu kwarantanny.

Osoby,
które nie miały bliskiego kontaktu:

• Rodzina i przyjaciele, którzy nie mieli bliskiego kontaktu z osobą
  chorą, nie muszą podejmować żadnych środków ostrożności ani
  wprowadzać żadnych zmian we własnych aktywnościach, takich jak
  uczęszczanie do szkoły czy pracy, chyba, że źle się poczują.

• W przypadku złego samopoczucia powinni telefonicznie powiadomić
  stację sanitarno-epidemiologiczną, aby rozważyć, czy
  potrzebują dalszej oceny.
• Poza osobami, które są zdefiniowane jako te, które miały bliski
  kontakt, reszta szkoły nie musi podejmować żadnych środków
  ostrożności, ani wprowadzać żadnych zmian we własnych zajęciach
  w placówkach edukacyjnych. Jeśli źle się poczują, poddane
  zostaną kwalifikacji, w zależności od objawów. To zalecenie
  dotyczy personelu dydaktycznego i dzieci z klasy i placówki, które
  nie przebywali w bliskim otoczeniu z osobą chorą.

• Decyzja, do jakiej grupy kontaktu należą uczniowie i pracownicy
  powinna zostać podjęta w kontakcie ze służbami sanitarnymi,
  personelem szkoły, uczniem i jego opiekunami prawnymi.

Obecnie
nie ma uzasadnienia dla podejmowania nadmiernych działań takich jak
kwarantanna dla wszystkich osób powracających z regionów, w
których stwierdzono z utrzymującą się transmisją koronawirusa
np. Włoch, czy odmawianie udziału w zajęciach szkolnych oraz
zamykanie szkół.

POSTĘPOWANIE
Z POMIESZCZENIAMIJEŚLI
wystąpił przypadek osoby z podejrzeniem koronawirusa

W
przypadku, gdy uczeń lub pracownik placówki został skierowany do
szpitala z podejrzeniem
koronawirusa,
dyrektor tej placówki w porozumieniu z właściwym państwowym
inspektorem sanitarnym może podjąć decyzję o zamknięciu
instytucji na jeden dzień w celu przeprowadzenia dekontaminacji
pomieszczeń i przedmiotów.

PODSTAWOWE
ŚRODKI OCHRONNE PRZECIWKO KORONAWIRUSOWI

Nie
istnieje szczepionka ani skuteczne leczenie przeciwko koronawirusowi.
Dlatego należy pamiętać
o przestrzeganiu podstawowych zasad
zapobiegawczych, które istotnie wpłyną na ograniczenie ryzyka
zakażenia:

1. Często
   my
2. ręce – instrukcja jak poprawnie myć ręce znajduje się
   poniżej

Należy pamiętać o częstym myciu rąk wodą z mydłem, a jeśli
nie ma takiej możliwości dezynfekować je płynami/żelami na bazie
alkoholu (min. 60 %).

Mycie rąk ww. metodami zabija wirusa, jeśli znajduje się on na
rękach.

Wirus ma zdolność do krótkotrwałego
przebywania na powierzchniach i przedmiotach jeśli skażone zostały
wydzieliną oddechową (w trakcie kaszlu, czy kichania) osób
chorych. Istnieje ryzyko przeniesienia wirusa z zanieczyszczonych
powierzchni na rękach np. dotykając twarzy lub pocierając oczy.
Dlatego częste mycie rąk zmniejsza ryzyko zakażenia.

1. Stosować zasady ochrony podczas kichania i kaszlu

Podczas kaszlu i kichania należy zakry

usta i nos zgiętym łokciem lub chusteczką – jak najszybciej
wyrzuć chusteczkę do zamkniętego kosza i umy

ręce używając mydła i wody lub zdezynfekować je środkami na
bazie alkoholu (min. 60 %). Zakrycie ust i nosa podczas kaszlu
i
kichania zapobiega rozprzestrzenianiu się zarazków, w tym wirusów.
Jeśli nie przestrzega się tej zasady można łatwo zanieczyścić
przedmioty, powierzchnie lub dotykane, np. przy powitaniu, osoby.

1. Zachować
   bezpieczną odległość

Należy zachować co najmniej 1 metr odległości z osobą, która
kaszle, kicha i ma gorączkę.
Gdy ktoś z chorobą układu
oddechowego, taką jak 2019-nCoV, kaszle lub kicha, wydala pod
ciśnieniem małe kropelki zawierające wirusa. Jeśli jest się zbyt
blisko, można wdychać wirusa.

1. Unika
2. dotykania oczu, nosa i ust

Dłonie dotykają wielu powierzchni, które mogą być
zanieczyszczone wirusem. Dotknięcie oczu, nosa lub ust
zanieczyszczonymi rękami, może spowodować przeniesienie się
wirusa
z powierzchni na siebie.

1. Będąc
   chorym, mając: gorączkę, kaszel, trudności w oddychaniu po
   powrocie z krajów gdzie szerzy się koronawirus, jeśli nie
   upłynęło 14 dni od powrotu – NIE należy przychodzić do
   szkoły

Należy niezwłocznie zasięgnąć pomocy medycznej – udać się na
oddział zakaźny albo obserwacyjno-zakaźny, zgodnie z wytycznymi
zamieszczonymi w Komunikacie krajowego konsultanta w dziedzinie
chorób zakaźnych
(https://gis.gov.pl/aktualnosci/komunikat-krajowego-konsultanta-w-dziedzinie-chorych-zakaznych/).

Należy przy tym pamiętać, żeby unikać środków komunikacji
publicznej, aby nie narażać innych osób. Zaleca się osłonięcie
ust i nosa maseczka ochronną, która stanowi pierwszą barierę
ochronną dla otoczenia.

1. Będąc
   chorym i mając bardzo złe samopoczucie, ale gdy nie podróżowało
   się do krajów,
   w których szerzy się koronawirus – NIE
   należy od razu podejrzewać u siebie zakażenia koronawirusem.
   Jednak w dbałości o własne zdrowie NIE należy przychodzić do
   szkoły, należy pozostać w domu i zasięgnąć porady lekarza
   rodzinnego.

Objawy ze strony układu oddechowego z towarzyszącą gorączką mogą
mieć wiele przyczyn np. wirusową (wirusy grypy, adenowirusy,
rynowirusy, koronawirusy, wirusy paragrypy), czy bakteryjną
(pałeczka Haemophilus influenzaea, pałeczka krztuśca,
chlamydia, mykoplazama).

1. Mając
   łagodne objawy ze strony układu oddechowego, gdy nie podróżowało
   się do krajów,
   w których szerzy się koronawirus należy
   starannie stosować podstawowe zasady higieny oddychania oraz
   higieny rąk i pozostać w domu do czasu powrotu do zdrowia, jeśli
   to możliwe.

1. Unika
2. spożywania surowych lub niedogotowanych produktów pochodzenia
   zwierzęcego
   Ostrożnie obchodź się z surowym mięsem,
   mlekiem lub narządami zwierzęcymi, aby uniknąć krzyżowego
   zanieczyszczenia poprzez niegotowaną żywność, zgodnie z dobrymi
   zasadami bezpieczeństwa żywności.

1. Zapobiega
2. innym chorobom zakaźnym poprzez szczepienia, np. przeciwko
   grypie.
   W zależności od sezonu epidemicznego, w Polsce
   rejestruje się od kilkuset tysięcy do kilku milionów zachorowań
   i podejrzeń zachorowań na grypę i zachorowania grypopodobne
   rocznie. Szczyt zachorowań ma miejsce zwykle między styczniem a
   marcem. Ostre infekcje wirusowe mogą sprzyjać zakażeniom innymi
   czynnikami infekcyjnymi, w tym wirusami. Nie należy jednak
   traktować szczepień ochronnych przeciwko grypie jako sposobu
   zapobiegania zakażeniom koronawirusem.

1. Dbać
   o odporność, wysypiać się, dbać o kondycję fizyczną,
   racjonalne odżywianie.

1^
Informacje o krajach/regionach z
utrzymującą się transmisją
SARS-CoV-2 są dostępne pod linkiem:
https://www.ecdc.europa.eu/en/areas-presumed-ongoing-community-transmission-2019-ncov

2^
Bliski kontakt
jest definiowany jako narażenie personelu w placówkach opieki
zdrowotnej w związku z opieką nad chorymi z SARS-CoV-2,
zamieszkiwanie z pacjentem, który ma zapalenie płuc spowodowane
nowym koronawirusem zw. COVID19), praca w bliskiej odległości,
przebywanie w tej samej klasie szkolnej z pacjentem z COVID19,
podróżowanie wspólnie z pacjentem COVID19 dowolnym środkiem
transportu)

3^
Przypadek potwierdzony
(kryteria laboratoryjne):

wykrycie
kwasu nukleinowego SARS-CoV-2 z materiału klinicznego potwierdzone
badaniem molekularnym ukierunkowanym na inny obszar genomu wirusa.

4^
Przypadek prawdopodobny
(kryteria laboratoryjne) co najmniej jedno z następujących
kryteriów:

-
dodatni wynik testu w kierunku obecności koronawirusów
(pan-coronavirus test),

-
niejednoznaczny wynik badania wykrywającego kwas nukleinowy
SARS-CoV-2.

5^
na obecnym etapie dotyczy to przede wszystkim zagranicznych
jednostek opieki zdrowotnej, w których hospitalizowano osoby z
potwierdzonym zakażeniem koronawirusem.

---

przez Jakub Droń